Hoe kweek je sperziebonen aka stambonen uit eigen (moes)tuin?2 min leestijd
Stamboontjes zeggen de meeste mensen misschien niet zoveel. Maar als je zegt dat je sperzieboontjes in je moestuin hebt, worden mensen een stuk enthousiaster. Sperziebonen kun je vrij snel oogsten. Al na een week of acht. In totaal kun je ongeveer twee weken oogsten en als je alle boontjes geplukt hebt, haal je de planten eruit. Om lang te oogsten zaai je vanaf half mei tot eind juni elke twee weken een nieuw vak in. Dan pluk je van half juli tot half september. En als je ze vergeet dan kan je in het najaar ook nog de bonen uit de verdroogde peulen oogsten. Die kan je lang bewaren: als droogboon.
Groeiproces sperziebonen
Stambonen zaai je binnen voor. Om te ontkiemen hebben bonen veel warmte nodig. Als het buiten maar een beetje koud of regenachtig is, komen ze al snel niet op of worden zaailingen erg kwetsbaar. Daarom zaai je ze binnen voor en zet je ze als zaailingen buiten in de bak.
Vul een potje met een gaatje onderin zodat het kan afwateren of een klein kweekkastje met het half/half mengsel vermiculiet en moestuinmix/compost. Maak de mix vochtig, maar niet te nat (boontjes houden niet van natte voeten). Maak met het topje van je vinger 12 gaatjes van 2-3 cm diep en druk er 12 bonen in. Uiteindelijk ga je er maar maximaal 9 gebruiken. Maar je gaat altijd uit van iets meer omdat lang niet altijd alle boontje ontkiemen. Doen ze dat wel, dan heb je geluk en heb je extra plantjes als reserve. Komen er maar 9 op dan is dat natuurlijk ook goed.
Dek het potje af met wat huishoudfolie of plaatst de kap over het kweekkastje en zet het op een warme plek. Ik ben uitgegaan van het kweekkastje. Het bakje links in het kastje zijn overigens sugarsnaps op kweek. Rechts heb ik rechtstreeks in het half om half mengsel (vermiculiet en compost) de bonen gedrukt.
Na een dag of 4 tot 7 komen de eerste kiemen tevoorschijn. Zet je kweekkastje goed in het licht. Zaailingen groei naar het licht. Krijgen ze niet genoeg licht dan worden de steeltjes te lang en te slap. Houd de mix vochtig, maar pas op: bonen houden zoals gezegd niet van natte voetjes. Ook houden de boontjes niet van te veel warmte (maximaal 20 graden). Zet de bak dus niet boven of op een draaiende verwarming.
Na nog een dag of 4 mogen ze naar je bak buiten. Daar maak je ruime gaatjes of geultjes in de mix waarin je de zaailingen zet. Stambonen worden ongeveer 40-60 cm hoog en er passen 9 plantjes in een vak van 30 x 30 cm. Nog geen idee waar je de stambonen het beste kan plaatsen, bekijk dan deze blogpost eens. Worteltjes naar beneden en groen naar boven. Geef ze wat water, maar niet te veel.
Verzorg je plantjes goed (gele blaadjes weghalen, grond vochtig houden etc.) en je zult zien dat ze met de dag groter worden. Na een week of 2 ga je ze verstevigen door een rekje te plaatsen. Na nog weer twee weken zul je al de eerste bloemetjes zien. Blijf je planten steun geven door de voorzichtig langs een klimrek te geleiden. Dan zullen ook de eerste boontjes te voorschijn komen. En dat is zo leuk om te ontdekken. Daar maakt je hart gewoon een sprongetje van. Of ze er al zijn of dat het nog even duurt, hangt van het weer af. Na nog een week of twee kun je de stambonen oogsten. Het recept dat ik er o.a. mee gemaakt heb vind je hier.
TIP: loop je bak met regelmaat even na op slakken. Ik heb gemerkt dat deze de blaadjes van de stambonen erg lekker vinden. De stambonen zelf worden met rust gelaten, maar toch. Slakken wil je liever gewoon niet in je moestuin hebben.
Lekkere verse sappige sperziebonen.