Kun je echt verslaafd zijn aan koolhydraten?4 min leestijd

Ik vraag het me weleens af. Zou ik misschien verslaafd zijn? En nee, dan bedoel ik niet aan alcohol, drugs, seks, of shoppen. Nee dan heb ik het over verslaafd zijn aan eten. Als het op eten aankomt, dan ben ik niet te stoppen en eet ik eigenlijk altijd meer dan ik zou willen.

Hallo ik ben Florinda en ik ben verslaafd.

Eigenlijk zijn we allemaal in meer of mindere mate verslaafd aan eten. Ja, jij ook! Wij mensen hebben allemaal een natuurlijke voorkeur voor voeding met veel calorieën, vet en suiker. Dat is het principe van Survival of the Fattest! Vroeger toen we nog in ons tijgervelletje rondliepen en we periode van schaarste kenden (en er nog geen verpakkingen waren die aangaven hoeveel energie iets bevatte), was het ontzettend belangrijk om voeding met een hoge calorische waarde te herkennen. Dat kon zomaar het verschil maken tussen leven en dood.

Die natuurlijke voorkeur voor calorierijke voeding zijn we echter nooit vergeten. Ook niet nu er eten in overvloed  is. En dat wringt.  Op elke hoek van de straat, op elke station zit er wel een tentje waar je heerlijke lekkernijen kunt bemachtigen. Bijna allemaal junkfood, voeding met veel calorieën, vet en suiker. Want dat vinden we lekker en dat verkoopt! Want heb je ooit wel eens iemand zich vol zien vreten met broccoli, spruiten of aardappelen. Nee toch?

We zijn niet zomaar verslaafd aan eten, we zijn vooral verslaafd aan junkfood.

Calorierijke bewerkte voeding (als je het nog voeding mag noemen), zoals junkfood, kan inderdaad een bepaalde afhankelijkheid creëren. Op zich is dat ook niet zo heel raar, gezien het feit dat het dezelfde beloningscentra in de hersenen stimuleert als cocaïne of andere drugs dat doen.

Toch zijn er mensen die zeggen dat er niet eens zoiets bestaat als een eetverslaving, maar dat het allemaal te maken heeft met discipline (jij bepaald toch wat je wel of niet in je mond stopt) en met  doorzettingsvermogen. Nou weet ik niet hoe het bij jou zit, maar ik ben van nature een echte doorzetter. Ik geef niet zomaar op. Daar waar vele het allang hadden opgegeven, ga ik door (ik ben soms net dat konijntje van Duracell). Bovendien weet ik heel goed wat ik wel en niet in mijn mond moet stoppen voor een goede gezondheid. Ik heb er immers een mooie studie over afgerond. Maar toch lukt het mij maar niet om weerstand te bieden tegen junkfood. Wat ik dus wil zeggen, is dat hoewel er nog geen duidelijk wetenschappelijk antwoord is, ik denk dat we wel degelijk verslaafd kunnen zijn aan eten.

Hoe herken je een  junkfood-verslaving?

Ik zei al dat we allemaal in meer of mindere mate verslaafd zijn aan eten. Zolang het je gezondheidsdoelen niet in de weg staat, is er geen reden om je zorgen te maken. De een heeft namelijk meer moeite met het weerstaan van junkfood dan de ander. Als je onderstaande vragen kunt beantwoorden met ‘ja’ dan is de kans groot dat je  gevoelig bent voor junkfood:

• Als je probeert om een tijdje zonder junkfood de dagen door te komen, krijg je dan afkickverschijnselen? Wordt je chagrijnig? Trillerig? Geïrriteerd?
• Heb je moeite om na 1 portie te stoppen? En eet je uiteindelijk veel meer dan de bedoeling was?
• Voel je je even heel erg goed als je wat zoets hebt gegeten, vooral als je stress hebt, vermoeid bent of je je verveelt?

Oké dus ik ben gevoelig voor junkfood, en nu?

Een junkfood-verslaving verslaan kan net zo lastig zijn als een alcohol- of drugsverslaving. Of het nu een glas alcohol is, een pilletje, of een sigaret. Als je verslaafd bent, kunt je het niet laten bij eentje, na die ene wil je er nog één en daarna nog één, je kunt niet stoppen, je wilt misschien wel stoppen, maar je kunt niet zonder. Zo is het ook met het eten van junkfood, na 1 portie, kun je niet stoppen, je eet altijd meer dan je eigenlijk zou willen. Kun jij het bij 1 bonbon laten, 1 koekje of 1 handje chips? Of gaat bij jou ook meteen de halve (oké hele) doos of zak leeg?

Dat gezegd hebbende, denk ik dat het advies ‘eet met mate’ bij een junkfood-verslaving niet werkt. Huh? Dat zal ik even toelichten. Het advies ‘eet met mate’ komt erop neer dat je alles mag eten wat je wilt en een gezond gewicht kunt behouden, zolang je er maar niet te veel van eet (“portion control” heet dat met een mooi woord). Als je verslaafd bent, is het gewoon heel moeilijk stoppen na 1 portie. Het advies ‘eet met mate’ gaat in mijn ogen dan ook niet werken. Begrijp me niet verkeerd ‘eet met mate’ is over het algemeen een uitstekend advies. Ik pas het zelf ook toe, alleen ben ik er achter gekomen dat het niet werkt bij junkfood. Oké dat dus niet, maar wat dan wel?

Onthouding is de sleutel tot succes

Als je van een verslaving af wilt komen, kun je het beste voor een tijdje stoppen. Gewoon niets, nada, noppes gebruiken. Dat geldt voor alcohol, drugs, maar in zekere mate ook voor junkfood. In het begin is het een hel en ga je door een moeilijke fase (je krijgt afkickverschijnselen). Daar kun je niet omheen. Toch is het de sleutel om je mindset en leefstijl met succes te veranderen en terugval te voorkomen. Na een paar weken merk je vanzelf dat de neiging naar junkfood steeds minder wordt en je junkfood steeds makkelijker kunt weerstaan.

Dé tip om afkicken draaglijker te maken

Laat je niet verleiden – Haal geen junkfood in huis. Je wilt jezelf absoluut niet in de verleiding brengen. Een herstellende alcoholist geef je ook geen drankje en een ex-roker geen sigaret. Er zijn namelijk niet veel mensen die tegen zulke verleidingen bestand zijn. Dat geldt ook voor eten. Want aan het eind van de dag als jij moe bent en je daadkracht op is, weet je dat als er iets lekkers in huis ligt, het op gaat ook.

Kan ik dan nooit meer junkfood eten?

Eerlijk is eerlijk, in eerdere artikelen heb ik geschreven over het feit dat ik geen voorstander ben van het verbieden van eten. Op het moment dat je jezelf dingen gaat ontzeggen, wordt het verlangen ernaar alleen maar groter. Ik geloof dan ook niet dat wij ooit volledig zonder junkfood kunnen leven. Zeker niet als de verleiding continue op de loer blijft liggen. Daarvoor is het gewoon te veel in ons leven geïntegreerd. Het is dan ook goed om er juist af en toe aan toe te geven. Maar wacht even, komen we dan niet weer juist uit op het ‘eet met mate’ principe?

Eet, denk, slaap en adem als een niet-junkfoodverslaafde

Ja, maar ook weer niet helemaal. Voordat je het ‘eet met mate’ advies zonder problemen kunt toepassen op junkfood is van belang om een echte niet-junkfoodverslaafde te worden (dus iemand die nooit problemen heeft als hij of zij junkfood eet).  Het is dus belangrijk om die leefstijl helemaal te absorberen, eigen te maken, net zo lang totdat je eet, denkt, slaapt en ademt als een niet-junkfoodverslaafde. Pas als je dat kan, kun je af en toe (een paar keer per maand) genieten van wat junkfood.  Op die manier kom je niet alleen van je junkfood-verslaving af, maar zorg je er ook voor dat het nooit meer terugkomt. Onthoudt wel dat dit alleen werkt, als je jezelf niet in moeilijke situaties brengt, daar waar de verleiding groot is.