Een leven zonder afval? Met deze tips bespaar je geld én afval!5 min leestijd

Onlangs schreef ik al over mijn verlangen naar minder spullen. Maar daar blijft het voor mij niet bij. Er is ook een verlangen naar minder afval. Niet alleen bij mij, maar ook het milieu. In Nederland produceren we per persoon gemiddeld bijna 500 kilo afval per jaar. Dat is 41 kilo per maand, 10 kilo per week. Dat moet anders! Daarom heb ik met mijzelf afgesproken dat alles wat op is of defect is, ik ga vervangen voor een duurzamer alternatief (indien mogelijk). Op die manier wil ik mijn steentje bijdragen aan een duurzamere wereld.

Zo gebruik ik deodorant van Nuud uit een biologisch afbreekbare tube, gebruik ik een magisch doekje om make-up te verwijderen, in plaats van papieren zakdoekjes leuke ouderwetse katoenen zakdoeken die uit wasbaar zijn en veeg ik mijn kont af met 100% gerecycled plasticvrij toiletpapier. Maar ook heb ik tampons vervangen voor de menstruatiecup. Was ik mijn kleding met wasnoten, maak ik mijn eigen schoonmaakmiddelen en schrijf ik in een zelf samengesteld uitwisbaar notitieboekje. Dit laatste om onnodige velletjes papier tegen te gaan. De meeste notities maak ik in mijn mobiel, maar sommige moet ik gewoon fysiek voor mij zien en opschrijven. Iedere maand schaf ik dus wel iets aan dat bijdraagt aan een duurzamer leven. Het is nu nog even investeren, maar op de lange termijn zal het mij juist geld besparen. Mijn laatste investering is de safety razor geweest. En op mijn lijstje staat nu nog een composteerbak met wormen. Jaja je leest het goed wormen, krijg ik after all toch nog huisdieren.

De 5 R’s

Natuurlijk is het investeren in duurzamere alternatieven maar één kant van de medaille. Als je afval echt drastisch wilt verminderen, gaat het eigenlijk om vier principes:

1. Refuse: weiger alles wat je niet nodig hebt.
2. Reduce: verminder de hoeveelheid die je wel gebruikt.
3. Reuse: hergebruik dingen zoveel mogelijk door bijvoorbeeld wegwerpartikelen te vervangen voor herbruikbare.
4. Recycle: recycle alles wat je niet kunt weigeren, verminderen of hergebruiken.
5. Rot: composteer de rest.

Refuse

• Verzet je tegen ongewenste post. Het is niet alleen een verspilling van middelen, maar ook van tijd. Zo heb ik mij via Postfilter.nl geregistreerd om minder ongewenste geadresseerde post te ontvangen en via brievenbussticker een sticker besteld voor op mijn voordeur om ongewenste ongeadresseerde reclamefolders en/of huis-aan-huisbladen tegen te gaan.
• Weiger gratis goodies van conferenties, beurzen en feestjes. Ik nam ze ook mee hoor. Pennen, notitieblokjes, tassen, koelkastmagneten en weet ik wat nog meer. Maar ik besef ook dat elke keer dat ik zo iets aannam, de vraag naar meer bleef bestaan. En heb ik nu echt nóg een “gratis” pen nodig? Nee.
• Neem geen visitekaartjes of pamfletten aan. Maak met je mobiel een foto. Accepteer de informatie, maar niet het fysieke item. Op die manier heb je te allen tijde alle cruciale informatie bij de hand. Ik bedoel, ik raak die businesskaartjes op en den duur toch kwijt, maar mijn telefoon… in geen duizend jaar!
• Gebruik geen wegwerpbekers voor koffie of thee. Als je vaak onderweg bent is het verleidelijk om onderweg koffie of thee te kopen in een wegwerpbeker. Ik doe het soms ook nog. En heb besloten om er vanaf nu echt mee te stoppen en mijn eigen beker mee te nemen.
• Weiger in kledingwinkels het tasje. Ik hoop niet vaak kleding, maar als ik het koop zorg ik vaak wel dat ik een grote katoenen tas bij me heb waar het in kan. In het begin keek de verkoopster mij een beetje raar aan. But I don’t care. Tegenwoordig vragen veel winkeliers een toeslag voor een (plastic) tasje en vragen ze zelf of je er een tasje bij wilt. Mijn antwoord: “nee”.
• Gebruik geen plastic bestek. Ga je picknicken? Barbecueën? Of ga je taart uitdelen? Neem dan je eigen (zilveren) bestek mee.
• Stop met het gebruik van plastic wattenstaafjes. Mocht je wel wattenstaafjes willen gebruiken, koop ze dan van karton of van uit wasbaar materiaal. Trouwens nog eentje voor mijn to-buy lijst.

Reduce

• Ruim je huis op. Doneer aan de lokale kringloopwinkel. Jij blij, want het ruimt op. En je spullen blij, want die krijgen nog tweede leven in plaats van weg te stoffen bij jou in de kast.
• Ga niet te vaak winkelen en als je gaat, maak dan een boodschappenlijstje. Want hoe minder je mee naar huis brengt, des te minder zooi je mee te dealen hebt. Zo maak ik altijd een menu voor de week, koop ik die ingrediënten en vries ik eventuele restjes in.
• Ruim eens een keer zwerfafval op. Hoewel ik vind dat iedereen zijn eigen rotzooi mag opruimen, wil ik er toch een sport van maken om elke dag minimaal 1 rondzwervend flesje, bakje of rietje op te ruimen. Want het kan zomaar zijn dat iemand het wel in de bak gegooid heeft, maar dat het er door de wind uitgeblazen is. En als ik dit elke dag doe voorkom ik per jaar toch mooi weer dat 365 plastic items het milieu verzieken.
• Koop zo min mogelijk voorgesneden groenten. Het is een kleine moeite om deze zelf te snijden toch?
• Koop zo min mogelijk groenten en fruit verpakt in plastic. Koop groenten en fruit op de markt, bij de lokale boer of de groentewinkel. Vaak worden hier de groenten en fruit los verkocht.
• Kook zoveel mogelijk zelf! Kant en klaar maaltijden zitten meestal in plastic. Als je dan toch eten gaat afhalen neem dan je eigen (rvs) bakken mee. De eerste keer is het misschien wat ongemakkelijk maar uiteindelijk is het voor de good cause.
• Koop rijst, havermout en pasta zoveel mogelijk in kartonnen verpakkingen en berg het thuis op in glazen potten.

Reuse (en repair)

• Vervang wegwerpartikelen door herbruikbare. Gebruik uit wasbare zakdoeken/servetten/poetsdoeken in plaats van papieren; hervulbare flessen en stoffen boodschappentassen in plaats van plastic; herbruikbare brooddoosjes en lunchboxen in plaats van boterhamzakjes of aluminiumfolie. Gebruik metalen of bamboe rietjes in plaats van plastic rietjes. Of gebruik helemaal geen rietjes! Scheelt trouwens op langer termijn een hoop geld.
• Vervang het plastic folie in de keuken voor bijvoorbeeld FoodHuggers. FoodHuggers houden gemakkelijk en veilig je eten langer vers. De Huggers kun je rechtstreeks op een halve komkommer, citroen of avocado aanbrengen maar je kunt ze ook als deksel gebruiken. Nog een ander duurzaam alternatief voor verpakkingsmateriaal is: Bee’s wrap. Dit is een alternatief voor aluminium- en plasticfolie. Het is gemaakt van biologisch katoen met bijenwas, boomhars en jojoba-olie. Ideaal voor het verpakken van kaas, groente of brood en voor het afdekken van schalen.
• Neem je eigen fles mee en vul deze met water. Ik heb zelf een hele fijne liter fles die werkelijk overal mee naar toe gaat.
• Vermijd winkelafval. Neem je eigen herbruikbare bakken, netjes en zakjes mee voor groenten, fruit en houdbare items in bulk (zoals granen, bonen e.d.) en potten (voor natte items zoals kaas of zuivel). De eerste keer voelt het heel gek om je eigen zakjes mee te nemen maar als je eenmaal die ‘drempel’ over bent voelt het heel fijn. Je kunt natuurlijk ook groenten en fruit gewoon los meenemen en daarna in je boodschappentas doen.

Recycle

• Ken het recyclebeleid van je woonplaats. Onthoud dat recyclen is bedoeld als laatste redmiddel en vraag jezelf daarom altijd de noodzaak en duurzaamheid van de producten af die je koopt. Want onthoud dat zodra jij het gekocht hebt, dat een signaal naar de fabrikant is om meer bij te maken.
• Koop zoveel mogelijk in bulk of tweedehands. En als je nieuw moet kopen, ga dan voor glas, metaal of karton. Dat is makkelijker en vaker te recyclen dan plastic of blik. Veel plastic wordt de hele wereld over verscheept voor recycling en komt vaak te recht op de stortplaats of nog erger in de oceaan.
• Het plastic wat je wel gebruikt zorg dat je het recyclet. Doe dit door afval te scheiden en/of het product nog een keer opnieuw te gebruiken.

Rot

• Vind een compostsysteem dat bij jou past. Ontdek wat wel verteerbaar is en wat niet. Op YouTube vindt je ontelbaar veel video’s die laten zien hoe je een wormenbak kunt maken (zoek op wormcomposteersysteem of vermicompostsysteem). Er is zelfs ook een wikiHow over gemaakt. Geen zin om zelf te knutselen er zijn ook kant-en-klare systemen te koop, zoals deze super deluxe wormenbak of moet ik zeggen ‘wormenhotel’.

Hopelijk heb jij nu ook ‘zin’ gekregen om die groeiende afvalberg tegen te gaan. Ik geloof echt dat alle beetjes helpen en ook al zou je iedere maand maar op een paar punten van bovenstaand lijstje letten, is de wereld daar al een boel bij geholpen.

NB: Hoe een filmpje uit 1991 nog steeds actueel kan zijn… Op veel plekken in Nederland is de vuilniszak weliswaar uit het straatbeeld verdwenen, maar de hoeveelheid afval die we aan de straat zetten kan nog steeds een stuk minder:

Help je ook mee met afval minderen? Deel jouw tips in de comments.